سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن یک حالت التهابی در نواحی سینوس‌ها است که به طور مداوم و به طور معمول برای مدت حداقل ۱۲ هفته یا بیشتر ادامه دارد. سینوس ها ساختارهایی هستند که در داخل استخوان‌های صورت قرار دارند و با غشا مخاطی پوشیده شده‌اند. وظیفه سینوس ها، تولید مخاط است که به منظور تمیز کردن مجرای تنفسی و جلوگیری از ورود ذرات خارجی و میکروب‌ها به راه هوایی است. در صورت وجود التهاب در سینوس ها، غشا مخاطی دچار تورم و التهاب می شود و همین امر منجر به تراکم و تجمع مخاط در داخل سینوس ها می‌شود. این موضوع سبب بسته شدن مجرای تنفسی سینوس ها و مشکلاتی مانند درد، فشار، احساس کندی و سرفه می‌شود.از جمله عللی که سبب سینوزیت مزمن می شود، می توان به عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی، آلرژی‌ها، تغییرات ساختاری یا تنش در مجرای تنفسی اشاره کرد. مهم ترین نکته در مدیریت سینوزیت مزمن، مراقبت از سلامت عمومی بدن، کنترل عوامل تحریک‌کننده همچون آلرژی‌ها و جلوگیری از عفونت‌های تنفسی مکرر است. همچنین، مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی در صورت بروز علائم مشکوک الزامی است تا تشخیص صحیح قرار گیرد.

علائم سینوزیت مزمن

• ترشح غلیظ و بی رنگ از بینی، و یا قسمت پشتی حلق
• انسداد و گرفتگی بینی، که باعث بروز مشکلات تنفسی می شود
• درد، قرمزی و تورم اطراف چشم ها، بینی و پیشانی
• کاهش حس بویایی

برخی دیگر از علائم عبارتند از:

• گوش درد
• سرفه های شبانه
• گلو درد
• خستگی و تغییرات خلق و خو

عوامل اولیه موثر در بروز سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن، اختلال شایعی است که در بزرگسالان و در مراحل بعد تشخیص داده می شود. فهم تاریخچه طبیعی این بیماری به درمان موثرتر و هم چنین پیشگیری و یا به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری کمک می کند.

رینیت آلرژیک، آسم و رینوسینوزیت مزمن می توانند همزمان در یک فرد ظاهر شوند و شواهد نشان می دهد که رینیت آلرژیک و رینوسینوزیت مزمن می توانند عاملی باشند در بروز آسم.

هدف ما این است که به بررسی و تعیین عوامل موثر اولیه در بروز سینوزیت مزمن بپردازیم.

جهت بررسی این مورد، کودکان شش سال و بزرگسالان مورد بررسی قرار گرفتند. در کودکان مواردی مانند:

• این که آیا کودک تا به حال مشکل سینوسی داشته است؟
• آیا این مشکل توسط پزشک تشخیص داده شده است؟

بررسی خواهد شد. با توجه به این دو سوال، دو گروه در نظر گرفته می شوند:

1. کودکانی که مشکل سینوسی آن ها توسط پزشک تشخیص داده شده است.
2. کودکانی که مشکل سینوسی ندارند.

در بزرگسالان، سوال زیر مطرح می شود:

• آیا تا کنون تست اشعه ایکس از سینوس انجام شده است؟

و افراد معمولا در گروه های زیر قرار می گیرند:

1. هیچ گونه سابقه و مشکل سینوسی ندارند.
2. سینوزیت تا ۶ سالگی تشخیص داده شده است.
3. سینوزیت در بزرگسالی تشخیص داده شده است.
4. چه در کودکی و چه در بزرگسالی به سینوزیت مبتلا بوده اند.

تست پوستی

تست پوستی پریک، از جمله تست هایی است که واکنش پوست به آلرژن ها را نشان می دهد.

IgE

آزمایش خونی که از کودک در سن ۶ سالگی گرفته می شود و شامل شمارش گلبول های خون است.

سلامت سیستم تنفسی

آسم، اختلالی است که با یک سری حملات و خس خس صدا همراه است. رینیت آلرژیک با آبریزش بینی و گرفتگی بینی همراه است.

عوامل اولیه موثر در بروز سینوزیت در بزرگسالان

یکی از مهم ترین عوامل، تشخیص سینوزیت توسط پزشک تا ۶ سالگی است. سینوزیت اولیه باقی می ماند و منجر به بیماری سینوسی در بزرگسالی خواهد شد.

یکی دیگر از شاخصه ها، تعداد دفعات سرماخوردگی تا ۶ سالگی است.

در بسیاری از موارد، سینوزیت تا ۶ سالگی تشخیص داده می شود و تا بزرگسالی ادامه نمی یابد. عامل اصلی در این حالت می تواند، رینیت آلرژیک باشد که معمولا در کودکان با عنوان سینوزیت تشخیص داده می شود. با این حال، اگر تا بزرگسالی ادامه پیدا کند، نیاز است تست تصویربرداری از سینوس انجام شود.

سطح IgE سرمی این افراد تا ۹ ماهگی بالا است و احتمال آسم مادرزادی نیز در آن ها بیشتر است.

به طور کلی، آسم در سنین اولیه زندگی نقش مهمی را در بروز سینوزیت مزمن در بزرگسالی ایفا می کند.

علل سینوزیت مزمن

• پولیپ بینی
• انحراف تیغه میانی بینی
• عفونت های سیستم تنفسی
• آلرژی و حساسیت

عواملی مانند آسم، حساسیت به آلرژی، اختلالات سیستم ایمنی مانند HIV، و یا غیر طبیعی بودن راه های تنفسی، خطر ابتلا به سینوزیت مزمن را افزایش می دهند.

سینوزیت مزمن می تواند عوارضی مانند، مننژیت، کاهش حس چشایی، مشکلات بینایی، و یا سایر عفونت ها در استخوان (استئومیلیت) و پوست (سلولیت) را در پی داشته باشد.

تشخیص سینوزیت مزمن و انواع روش ها

تشخیص سینوزیت مزمن باید توسط یک پزشک متخصص انجام شود. برای تشخیص صحیح و درمان مناسب، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

نشانه‌های سینوزیت مزمن عبارتند از:

1. علائم استمراری: علائمی مانند درد و فشار در ناحیه صورت و سر، ترشحات بینی چسبنده و تاری، احساس خستگی و سستی عمومی، عدم توانایی بوییدن به طور صحیح و سردرد مداوم ممکن است نشانه‌های سینوزیت مزمن باشند.
2. مدت طولانی علائم: علائم سینوزیت مزمن ممکن است به مدت ۱۲ هفته یا بیشتر ادامه داشته باشند و به طور مداوم تکرار شوند.

برای تشخیص سینوزیت مزمن، پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:

1. بررسی تاریخچه پزشکی: پزشک ممکن است سوالاتی در مورد علائم، مدت زمان و شدت آن‌ها، عوامل تحریک‌کننده محتمل، سابقه بیماری‌های دیگر و درمان‌های قبلی را مطرح کند.
2. بررسی بالینی: پزشک ممکن است با بررسی ناحیه صورت و سر و استفاده از ابزارهایی مانند سینوسکوپ (یک میکروسکوپ کوچک با نور)، توری (یک وسیله برای بررسی تراکم مخاط) و یا انجام ضربان‌شناسی در ناحیه سینوس‌ها، نشانه‌های سینوزیت مزمن را بررسی کند.
3. عکسبرداری تصویری: پزشک ممکن است از انواع تصاویر مثل اسکن سینوس، رادیوگرافی سینوس و یا توموگرافی کامپیوتری (CT) از سینوس‌ها استفاده کند تا علائم سینوزیت مزمن را تشخیص دهد و شدت و محل آن را مشخص کند.

با توجه به نشانه‌ها و نتایج تشخیصی، پزشک می‌تواند تشخیص سینوزیت مزمن را تایید کند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

چگونه می‌توان عفونت‌های سینوزیت مزمن را پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از عفونت‌های سینوزیت مزمن، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید :

• حفظ بهداشت شخصی: رعایت بهداشت شخصی از جمله شستشوی دست‌ها به طور منظم با آب و صابون، استفاده از دستمال کاغذی برای پاک کردن بینی و دست نزدیک به ناحیه صورت، جلوگیری از تماس مستقیم با افراد مبتلا به عفونت تنفسی و استفاده از ماسک در صورت لزوم می‌تواند به شما کمک کند.
• تمیز کردن سینوس ها: استفاده از آب نمکی یا محلول‌های خاص برای شستشوی سینوزها و ترطیب مخاط می‌تواند به پاکسازی و کاهش تراکم مخاط کمک کند. از طریق یک دستگاه سینوز شستشو یا با استفاده از یک سرشاخه یا پیپتای سینوزیت می‌توان این فرآیند را انجام داد.

• جلوگیری از عوامل تحریک‌کننده: از مواد آلرژی‌زا و آلوده‌کننده‌ها مثل گرد و غبار، دود سیگار و مواد شیمیایی در محیط کار و خانه خود دوری کنید. نیز می‌توانید از فیلترهای هوای خانه استفاده کنید تا ذرات آلرژی‌زا را از هوا حذف کنند.
• تقویت سیستم ایمنی بدن: با مراقبت از سلامت عمومی بدن، از جمله مصرف یک رژیم غذایی سالم، خواب کافی، ورزش منظم و کاهش استرس، می‌توانید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید و از بروز عفونت‌های تنفسی جلوگیری کنید.
• اجتناب از عفونت‌های تنفسی: سعی کنید از افراد مبتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونت‌های تنفسی دوری کنید. محافظت از خود در معرض فراوانی عفونت‌های تنفسی ویروسی و باکتریایی قرار گرفته و از تماس مستقیم با افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی پرهیز کنید.

همچنین، اگر سابقه سینوزیت مزمن دارید یا علائم مشکوکی تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. او می‌تواند شما را در مورد روش‌پیشگیری موثر‌تر و درمان سینوزیت مزمن را راهنمایی کند.

درمان سینوزیت مزمن

استفاده از قطره های کورتیکواستروئیدی، و یا آنتی بیوتیک به درمان و یا کاهش علائم سینوزیت مزمن کمک می کند.

در صورت عدم درمان با روش های دارویی، جراحی اندوسکوپی سینوس تجویز می شود. در این شیوه جراحی، پزشک با استفاده از یک اندوسکوپ (لوله ای ظریف و باریک) به بررسی راه های سینوسی می پردازد. با جراحی اندوسکوپی سینوس، بافت های سینوسی که باعث انسداد و بیماری شده اند، برداشته می شوند.

در خصوص سنوزیت بزرگسالان، ۲ مورد وجود دارد:

• شروع اولیه سینوزیت و آسیب پذیری در برابر عفونت ویروسی و آسم
• شروع دیر هنگام سینوزیت که ارتباطی با دوران کودکی ندارد

آشنایی با این دو مورد در درمان موثر و پیشگیری از پیشرفت بیماری در بزرگسالی بسیار کمک کننده خواهد بود.